Małgorzata córka Łazarza

Film wielki (wg. niektórych najlepsze dzieło kina czeskiego). Książka jeszcze lepsza. Nie są przy tym identyczne. Polecam najpierw lekturę powieści. Bardzo żywa, pisana pięknym lekkim stylem. Fabuła dotyczy głównie rodziny rycerzy-rozbójników, ich starć z królewskim wojskiem. Losów kilkorga poszczególnych bohaterów (Koźlika, Małgorzaty, Łazarza, niemieckiego rycerzyka (jadącego objąć biskupstwo). Autor ponoć studiował średniowieczne żywoty i kroniki by "załapać" styl pisarski (co bynajmniej w żaden sposób nie osłabia książki).
Film jest bardzo zagmatwany, nieomal niejasny i surrealistyczny. Skupia się na innych treściach niż powieść. Mówi wiele o konflikcie gasnącego pogaństwa z średniowiecznym chrześcijaństwem. Sceny deliryczne i wizyjne są nadbudową względem powieści. Akcenty są rozłożone w inny sposób, choć treść jest ogólnie zgodna z pierwowzorem.
Wizja drzewa, pary kochanków i węża, rodowa opowieść o wyklętym Strebie, jakoby wilkołaku, finalne modły sióstr, elementy magicznego starcia nowej i starej wiary nieobecne były w pierwowzorze. Te elementy czynią film ciekawym, budując świetny nastrój). Niektórzy krytycy filmowi widzą podobieństwa do twórczości Bunuela (surrealizm obrazu) i "Zródła" Bergmana (o wiele mniej epickiego, bardziej "teatralnego" skupionym na jednostkach i wnętrzach, jakkolwiek Zródło jest też wartym obejrzenia. )
Jeśli lubicie wartkie eposy rycerskie (i rozbójnicze), interesuje was średniowieczna kultura (nawet jako podstawa fantasy), czy po prostu szukacie dobrej ksiązki to polecam :

powieść - Markéta Lazarová - 1931 (wyd. polskie: Małgorzata, córka Łazarza, Warszawa 1963) Vladislav Vančura (ja znalazłem w wojewódzkiej bibliotece na Rajskiej).

film - Marketa Lazarova, reż. František Vláčil 1967 (czarnobiały) (dostępny przez Isohunt, ale obecnie downloaduje tylko w 62 % , kiedyś był cały).

pełna recenzja na FILMWEB 8.53 / 10 wg tego serwisu cytat :

"Film Frantiska Vlacila na podstawie powieści Vladislava Vancury, ukazujący konflikt między wymierającym kultem pogańskim a rozwijającym się chrześcijaństwem w XIII-wiecznych Czechach.
Mikołaj (Frantisek Velecký) i jego brat Adam (Ivan Palúch) napadają na podróżnych z rozkazu ojca-tyrana Kozlika (Josef Kemr). Pewnego dnia biorą jako zakładnika młodego germańskiego mężczyznę, którego ojciec ucieka i zawiadamia króla o rozboju. Kozlik wysyła Mikołaja do swojego sąsiada Łazarza (Michal Kozuch), aby ten udzielił im wsparcia w walce. Kiedy nie udaje się przekonać Łazarza do pomocy, Mikołaj w akcie zemsty porywa przeznaczoną do klasztoru córkę sąsiada, Małgorzatę (Magda Vásáryová). Tymczasem szykujący się do wojny z Kozlikiem król wzywa Łazarza, by ten dołączył do jego armii."